W naszym cyklu przybliżamy postacie, które miały niebagatelny wpływ na historię Nieszawy. Dzisiaj jeszcze krótkie, ale niezwykle istotne nawiązanie do historii Muzeum Stanisława Noakowskiego. Założone niespełna rok po śmierci Józefa Spornego, który marzył o stworzeniu takiej instytucji, nieszawskie muzeum stało się strażnikiem lokalnej pamięci. Janina Sporna przekazała placówce część zbiorów męża. W czasie wojny, Józef Sporny wraz z innymi mieszkańcami, ukrył przed okupantem najcenniejsze akta, księgi parafialne, chorągwie i sztandary oraz pamiątki – w tym maskę pośmiertną i odlew ręki Noakowskiego. Jego determinacja i troska o przeszłość sprawiły, że obecnie muzeum jest miejscem, gdzie można zgłębić bogatą historię Nieszawy. To również z inicjatywy Spornego, w miejsce zniszczonej przez wojnę tablicy, wmurowano nową, upamiętniającą narodziny Stanisława Noakowskiego.
Warto wspomnieć o Józefie Spornym szczególnie teraz, gdy świętujemy 145. rocznicę OSP Nieszawa i 85. rocznicę przekazania nowego sztandaru jednostce. Jako naczelnik Ochotniczej Straży Pożarnej i autor monografii OSP, Sporny był kluczową postacią w życiu społeczności. Do nieszawskiej straży należał od najmłodszych lat i przeszedł w tej organizacji wszystkie szczeble hierarchii. We wspomnianej monografii napisał tak: „dnia 3 sierpnia 1879r. wg kalendarza Juliańskiego, a 15 sierpnia 1879r. wg kalendarza Gregoriańskiego, zebrali się w kancelarii Magistratu Miasta Nieszawy mieszkańcy miasta Nieszawy i postanowili na tym zebraniu założyć Nieszawską Ochotniczą Straż Ogniową”. Sztandar, który zaprojektował, został wręczony strażakom w 1939 roku, podczas obchodów 60. rocznicy OSP. W czasie działań wojennych ukrył go, aby ochronić przed zniszczeniem. Po wojnie, podjął się odbudowy straży, jednak nowa rzeczywistość okazała się dla niego wyzwaniem.
Jego dziedzictwo w Nieszawie jest nieocenione. Sporny pozostawił po sobie trwały ślad w historii miasta – utrwalił Nieszawę oraz życie codzienne mieszkańców na setkach fotografii, w międzywojniu był aktywnym dziennikarzem „Głosu Nieszawskiego”, był działaczem kulturalnym i społecznym opiekunem zabytków. Do końca życia zachował skromność i pokorę, ale jego działania zostały docenione. W latach 70. z inicjatywy nieszawskiej młodzieży, skupionej w Kole ZMS, został laureatem plebiscytu “Człowiek, którego cenimy”, na rok przed śmiercią nadano mu medal „Zasłużony dla Kultury”, a pośmiertnie uhonorowano tytułem “Zasłużony dla miasta Nieszawy”. Spoczywa na nieszawskim cmentarzu parafialnym.
Obchody 145-lecia OSP w Nieszawie
Sztandar nieszawskiej OSP
Grób Józefa Spornego na nieszawskim cmentarzu parafialnym
55-lecie OSP w Nieszawie
Józef Sporny (1902-1982)
Zarząd OSP w Nieszawie w 1934r. – Józef Sporny siedzi drugi od lewej